Pomoc dla ukraińskich start-upów

Bruksela, 9 czerwca 2022 r.

Komisja Europejska uruchomiła ambitne działanie o wartości 20 mln euro, aby udzielić wsparcia środowisku ukraińskich innowatorów. Dzięki zmianie programu prac Europejskiej Rady ds. Innowacji (EIC) na 2022 r. nowa inicjatywa zapewni wsparcie finansowe w wysokości do 60 000 euro dla co najmniej 200 ukraińskich przedsiębiorstw typu start-up z branży zaawansowanych technologii. Ponadto EIC będzie oferować wsparcie o pozafinansowym charakterze, np. doradztwo dla przedsiębiorstw i pomoc w nawiązywaniu kontaktów. Zwiększy to zdolność ukraińskich innowatorów do współdziałania z europejskim ekosystemem innowacji oraz do wchodzenia na nowe rynki i korzystania z europejskich instrumentów finansowych.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen powiedziała: Walka z rosyjską agresją wojskową trwa. Ukraina musi jednak równocześnie patrzyć w przyszłość. Rynek start-upów w tym kraju jest dynamiczny, a innowacyjne przedsiębiorstwa mają ogromny potencjał. Bardzo ważne jest zachowanie tych zdolności gospodarczych i umożliwienie ukraińskim innowatorom technologicznym rozwoju i dalszej integracji z europejskim ekosystemem innowacji. Chcemy, aby rozszerzyli oni swoją działalność na rynki europejskie i światowe.

Margrethe Vestager, wiceprzewodnicząca wykonawcza do spraw Europy na miarę ery cyfrowej, powiedziała: Zamierzamy zmobilizować wszystkie możliwe zasoby, aby zapewnić wsparcie Ukrainie. Wzywamy europejskie podmioty działające w dziedzinie innowacji, takie jak stowarzyszenia przedsiębiorstw typu start-up, ośrodki wspierania przedsiębiorczości, inkubatory i akceleratory, by wspólnie z nami wsparły ukraińską społeczność zaawansowanych technologii, tak aby stała się ona silniejsza, bardziej odporna i konkurencyjna.

Marija Gabriel, komisarz ds. innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży, oznajmiła:

Przed rosyjską inwazją rynek nowych przedsiębiorstw technologicznych w Ukrainie był prężny: działało na nim ponad 1600 przedsiębiorstw typu start-up. Nasze nowe działanie służy

zabezpieczeniu tego kierunku rozwoju, wzmocnieniu powiązań z europejskim ekosystemem innowacji oraz zapewnieniu, by ukraińskie start-upy były dobrze przygotowane do przyjęcia roli liderów odbudowy ukraińskiej gospodarki.

Wsparcie w wysokości 20 mln euro zostanie wypłacone w drodze konkurencyjnego zaproszenia do składania wniosków, skierowanego do ogólnoeuropejskiej sieci stowarzyszeń przedsiębiorstw typu start-up, wspierającej ukraińskie podmioty z sektora innowacji. Zapewniona zostanie synergia z odpowiednimi inicjatywami UE, takimi jak Europejska Sieć Przedsiębiorczości. Poprzez to zaproszenie, które zostanie otwarte 23 czerwca, Europejska Rada ds. Innowacji (EIC) stara się zapewnić ciągłość działania ukraińskich przedsiębiorstw technologicznych i wspierać ich rozwój. Działanie może pomóc w przygotowaniu ukraińskich start-upów do skutecznego konkurowania o możliwości finansowania z EIC. EIC może udzielać nowym przedsiębiorstwom finansowania w formie dotacji i inwestycji kapitałowych w wysokości do 17,5 mln euro. Może też przyciągać dalsze inwestycje prywatne – do poziomu trzykrotnie przewyższającego kwotę zainwestowaną z funduszy publicznych.

Ponadto, w wyniku ratyfikacji przez Ukrainę, weszła dziś w życie umowa o stowarzyszeniu Ukrainy z programem „Horyzont Europa” i programem badawczo-szkoleniowym Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej. Umowę podpisano 12 października 2021 r. w trakcie szczytu UE-Ukraina. Dzięki temu europejscy i ukraińscy naukowcy i innowatorzy, uniwersytety oraz firmy, w tym małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), mogą współpracować na równych warunkach, aby osiągnąć wspólne cele i stawić czoła krytycznym wyzwaniom. W związku z trwającą rosyjską agresją przeciwko Ukrainie i zobowiązaniem UE do zaoferowania konkretnych środków wsparcia ukraińskiej społeczności w dziedzinie badań i innowacji Ukraina będzie uczestniczyć w programach „Horyzont Europa” i Euratom bez konieczności wnoszenia wkładu finansowego na lata 2021 i 2022. Wysokość umorzonego wkładu oszacowano na około 20 mln euro.

Wsparcie to uzupełnia realizowane obecnie inicjatywy „Europejska Przestrzeń Badawcza dla Ukrainy”

(ERA4Ukraine), Horizon4Ukraine i ERC dla Ukrainy, a także specjalny program stypendialny w wysokości 25 mln euro w ramach działań „Maria Skłodowska-Curie” dla przesiedlonych naukowców z Ukrainy.

Kontekst

W lutym 2022 r. Komisja przyjęła roczny program prac Europejskiej Rady ds. Innowacji (EIC), otwierając możliwości finansowania o wartości ponad 1,7 mld euro w 2022 r. Utworzona w marcu 2021 r. Europejska Rada ds. Innowacji jest jednym z głównych nowych elementów programu „Horyzont Europa” i w latach 2021–2027 dysponuje łącznym budżetem w wysokości ponad 10 mld euro. Aby zmobilizować wszystkie możliwe zasoby i zapewnić pomoc Ukrainie w obecnym trudnym okresie, zmieniono program prac EIC w celu ogłoszenia dodatkowego zaproszenia do składania wniosków skierowanego do ukraińskiej społeczności zaawansowanych technologii, która ma duży potencjał w zakresie tworzenia przełomowych innowacji. W ostatnich latach ukraiński rynek przedsiębiorstw typu start-up stale rósł, zwiększając swój wkład we wzrost gospodarczy Ukrainy. Nowe działanie ma wzmocnić ukraińskie ekosystemy technologiczne i wesprzeć innowacyjne rozwiązania służące odbudowie ukraińskiej gospodarki i infrastruktury po wojnie.

Stosunki między UE a Ukrainą w dziedzinie badań naukowych i innowacji sięgają 2002 r., kiedy to Wspólnota Europejska i Ukraina podpisały umowę o współpracy naukowej i technologicznej. W 2015 r. Ukraina została w pełni włączona do programu „Horyzont 2020”, unijnego programu w zakresie badań naukowych i innowacji (2014–2020). W ramach tego programu 170 ukraińskich podmiotów otrzymało unijne finansowanie w wysokości blisko 46 mln euro, wykazując wiodącą rolę w dziedzinie innowacji oraz doskonałość w zakresie mobilności naukowców, a także transportu i energii. W 2016 r. Ukraina i UE zawarły również układ o stowarzyszeniu tego kraju z programem badawczo-szkoleniowym Euratom. Program ten ma na celu podniesienie poziomu bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej. 10 maja 2022 r. Komisja ogłosiła uruchomienie nowego programu MSCA4Ukraine, będącego częścią działań „Maria Skłodowska-Curie”. Nowy program, dysponujący łącznym budżetem w wysokości 25 mln euro, umożliwi naukowcom z Ukrainy kontynuowanie prac w Europie i państwach stowarzyszonych w ramach programu „Horyzont Europa”, co przyczyni się do ochrony ukraińskiego systemu badań naukowych i innowacji oraz wolności badań naukowych w ogóle.

Informacje dodatkowe:

Program prac EIC na rok 2022

Zestawienie informacji na temat działań EIC na rzecz Ukrainy Sprawozdanie z oddziaływania EIC z 2021 r.

Portal poświęcony finansowaniu i przetargom

ERA4Ukraine

Współpraca międzynarodowa w dziedzinie badań naukowych i innowacji – Ukraina

Horyzont Europa

Euratom

Globalne podejście Europy do badań naukowych i innowacji

IP/22/3533